1976–2004 metropolita wrocławski, został zapamiętany przede wszystkim z czasu kiedy posługiwał w stolicy Dolnego Śląska. Zapisał się w pamięci wiernych nie tylko jako ordynariusz archidiecezji wrocławskiej, ale także jeden z tych hierarchów, którzy od lat 80. wywierali znaczący wpływ na życie polskiego Kościoła. Był i jest postrzegany jako jeden z niewielu biskupów, który utrzymywał kontakty i wspierał działalność antykomunistycznej opozycji w latach osiemdziesiątych XX wieku. 

Przytoczone wyżej fakty i oceny uzupełnia niniejsza edycja źródłowa, która przybliża trwający od końca 1969 do października 1985 r. dialog operacyjny ks. Gulbinowicza z funkcjonariuszami Departamentu IV MSW. Początkowo, w latach 1970–1975, był traktowany przez nich jako kandydat na TW, później – incydentalnie określano go jako kontakt operacyjny i raz jako kontakt poufny. Najczęściej jednak określano rozmowy z nim jako rozmowy operacyjne, rozmowy, czy spotkania – co świadczy o traktowaniu tego kontaktu jako dialogu operacyjnego. Jednocześnie należy zaznaczyć, że w ewidencji operacyjnej w latach 1970–1986 ks. Gulbinowicz pozostawał zarejestrowany jako kTW. Wspomniane kontakty nie zostały dotychczas omówione w literaturze przedmiotu, pominięto także fakt uznawania abp. Gulbinowicza przez funkcjonariuszy SB za kontakt operacyjny, stąd potrzeba ich szczegółowego przedstawienia oraz opatrzenia krytycznym aparatem.  (ze wstępu Rafała Łatki i Filipa Musiała)

Publikacja w ramach centralnego projektu badawczego IPN „Władze komunistyczne wobec Kościołów i związków wyznaniowych w Polsce 1944–1989”.